Co to jest abrazja?
Abrazja powietrzna to inaczej technika opracowywania ubytków, która jest alternatywą leczenia zębów za pomocą wiertła. Abrazja była już stosowana w latach 40-tych ubiegłego wieku zanim wynaleziono turbinę powietrzną. Na skutek rozwoju technologii metoda ta uległa zapomnieniu, jednak już od połowy lat 80-tych przeżywa swoje odrodzenie i ponownie jest coraz częściej stosowaną metodą przez lekarzy dentystów.
Na czym polega abrazja powietrzna?
Polega ona na opracowaniu ubytku za pomocą ciśnienia powietrza, które dodatkowo wzbogacone jest substancją ścierną w postaci tlenku glinu. Urządzenie wyposażone jest w specjalną dyszę, która stomatolog ustawia w odpowiedniej odległości od miejsca preparacji i pod odpowiednim kątem. Następnie strumień sprężonego powietrza wraz ze strumieniem proszku tlenku glinu powoduje odrywanie tkanek zmienionych próchnicowo. W ten sposób zapobiegamy usunięciu zdrowego szkliwa i zębiny. Ciekawostką jest, że wysokie stężenie glinu zawierają naturalne przyprawy np. majeranek, pieprz czarny. Najwyższe stężenie tego pierwiastka występuję w czarnych herbatach.
Kiedy stosujemy abrazję?
Do ubytków kwalifikujących się do leczenia metodą abrazji powietrznej zaliczamy:
- ubytki pochodzenia niepróchnicowego tj. ubytki klinowe,
- defekty estetyczne spowodowane urazem,
- hipoplazję szkliwa.
Ubytki klinowe to ubytki coraz częściej spotykane na skutek m.in. niewłaściwej techniki szczotkowania zębów. Ale przyczyną może być także stosowanie różnego rodzaju past wybielających, które w swoim składzie posiadają substancje ścierne. Przyczyniają się one do starcia zębów, co negatywnie wpływa na ich kondycję. Biorąc pod uwagę anatomię zębów, ten problem będzie dotykał przyszyjkowej okolicy zębów powodując wrażliwość na bodźce zarówno termiczne jak i mechaniczne.
Technika ta poza opracowaniem ubytków pochodzenia niepróchnicowego, znalazła zastosowanie również w stomatologii zachowawczej – leczenie próchnicy w zębach stałych i mlecznych. Mimo tego, iż nie zmienił się fakt, że próchnica nadal stanowi problem dla ludzkości, zmieniło się natomiast podejście co do postępowania – z bardziej radykalnego na mikroinwazyjne, stawiając na maksymalne oszczędzanie tkanek zęba.
Ciekawym przykładem stosowania metody abrazji powietrznej jest również profilaktyka zębów stałych – lakowanie. Użycie piaskarki abrazyjnej pozwala na dokładne oczyszczenie powierzchni żujących zębów z płytki i osadu nazębnego co przyczynia się do lepszego utrzymania laku szczelinowego.
Jest to metoda, która idealnie sprawdza się w leczeniu próchnicy. Pozwala na precyzyjne opracowanie wczesnych zmian próchnicowych w zagłębieniach anatomicznych bruzd i szczelin występujących na powierzchniach żujących, zapobiegając tym samym dalszemu jej rozwojowi.
Abrazja w innych dziedzinach stomatologii
Ponadto metoda abrazji powietrznej znajduje swoje praktyczne zastosowanie w innych dziedzinach stomatologii tj. protetyka i ortodoncja. W protetyce stosuje się do przygotowania powierzchni zębów filarowych przed cementowaniem np. mostu adhezyjnego oraz przy naprawach uzupełnień protetycznych. W ortodoncji stosuję się ją jako metodę przygotowania tkanek zęba oraz powierzchni aparatu. Robi się to w celu uzyskania odpowiedniej siły połączenia pomiędzy szkliwem zębów a aparatem ortodontycznym.
Dla kogo?
Technika abrazji powietrznej zalecana jest zarówno u dzieci jak i osób dorosłych. Szczególnie atrakcyjna może być wśród osób, dla których tradycyjne opracowanie ubytków wiertłem jest niekomfortowe. Jednak do głównych zalet tej metody zaliczamy fakt, iż jest to metoda minimalnie inwazyjna. Oznacza to, że w znacznym stopniu oszczędza zdrowe tkanki zęba. Przeciwskazaniem do zastosowania abrazji powietrznej są astma oskrzelowa oraz przewlekłe choroby układu oddechowego, ubytki poddziąsłowe, stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej i dziąseł.
Powyżej została opisana piaskarka abrazyjna, ale posiadamy również inne rodzaje piaskarek. Jedną z najczęściej używanych w gabinecie jest piaskarka profilaktyczna. Jest ona standardowo stosowana do usuwania osadu nazębnego oraz polerowania zębów. Piaskowanie zębów to technika polegająca na oczyszczeniu powierzchni twardych tkanek zęba ze złogów nazębnych za pomocą ścierniwa. Oczyszczanie w ten sposób odbywa się bez inwazyjnego działania na ich strukturę. Strumień ścierniwa eliminuje osady i przebarwienia znacznie skuteczniej i szybciej niż metody konwencjonalne przy użyciu gumek polerowniczych, szczoteczek profilaktycznych oraz past polerskich. W zabiegu piaskowania zębów stosujemy materiał o słabszych właściwościach ściernych w porównaniu ze ścierniwem w technice abrazji. Najczęściej stosowane są preparaty oparte na bazie dwuwęglanu i wodorowęglanu sodu, wodorotlenku glinu, glicyny, węglanu wapnia oraz fluorokrzemianu sodowo-wapniowego.
Podsumowując, technika abrazji powietrznej stanowi kolejny krok w rozwoju stomatologii minimalnie inwazyjnej. Stosunkowo długi okres obserwacji i doświadczeń (zarówno klinicznych, jak i laboratoryjnych) potwierdzają przydatność metody abrazji w stomatologii. Co więcej, pozwalają także mieć nadzieję na jej dalszy dynamiczny rozwój. Abrazja umożliwia nie tylko skuteczne i komfortowe leczenie, ale pozytywnie wpływa na relację pacjent-lekarz.
