Dlaczego ważne jest dbanie o higienę jamy ustnej?

Zdrowie jamy ustnej charakteryzuje się nie tylko sprawnością narządu żucia ale także dobrą kondycją wszystkich jego elementów. Jama ustna to nie tylko zęby. W jej skład wchodzą także dziąsła, język, mięśnie żujące, błona śluzowa jamy ustnej i gardła, szczęka i żuchwa, podniebienie twarde i miękkie, ślinianki oraz usta. Zdrowa jama ustna pozwala nam na swobodne mówienie, uśmiechanie, pozwala nam przeżuwać pokarmy, połykać, smakować a także wyrażać różnego rodzaju emocje, bez uciążliwego bólu i jakiegokolwiek dyskomfortu. Odpowiednia higiena jamy ustnej jest bardzo ważna, ponieważ zdrowie jamy ustnej wpływa na wiele sfer naszego życia.

Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że choroby jamy ustnej np. schorzenia dziąseł, zwiększają ryzyko chorób serca, raka trzustki, ryzyko cukrzycy i zapalenia płuc. Dlatego dbałość o higienę jamy ustnej ma przede wszystkim wpływ na ogólny stan naszego zdrowia. Ponadto choroby jamy ustnej mogą doprowadzić do unikania kontaktów z innymi ludźmi, publicznego uśmiechania się, a nawet do izolacji społecznej. Dlatego zdrowie jamy ustnej odgrywa swoją rolę  nawet w sferze psychicznej, przyczyniając się do zapewnienia pewności siebie w relacjach interpersonalnych.

Higiena jamy ustnej a zapobieganie próchnicy

Rzadkie mycie zębów powoduje wzrost liczby bakterii, które tworzą na zębach przeźroczystą, lepką substancje zwaną płytką nazębną. Płytka nazębna przyczynia się do powstawanie próchnicy, która jeśli nie będzie leczona doprowadzi do zakażeń a nawet utraty zębów. Są jednak czynniki, które szczególnie negatywnie wpływają na stan zdrowotny jamy ustnej.

Do czynników ryzyka zaliczamy:

• spożywanie nadmiernej ilości cukrów (u osób, które spożywają cukier ponad 4 razy dziennie, wzrasta ryzyko rozwoju próchnicy),
• palenie tytoniu (tytoń przyczynia się do powstawania przebarwień na zębach, nieświeżego oddechu oraz do przedwczesnej utraty uzębienia),
• spożywanie alkoholu (alkohol ze względu na dużą zawartość cukrów oraz kwaśny odczyn, sprzyja próchnicy),
• niedostateczna higiena.

Właściwa higiena jamy ustnej jest jednym z podstawowych elementów zapobiegania próchnicy. Ale oprócz regularnego mycia zębów należy zadbać także o odpowiednią dietę. Do produktów pożądanych w jadłospisie zaliczamy nabiał w tym mleko, sery, jajka; owoce np. truskawki czy jabłka oraz surowe warzywa; ryby, ciemne pieczywo, orzechy i ziarna, chude mięso. Do produktów, których należy unikać zaliczamy: słodzone, gazowane, owocowe napoje, rodzynki i inne suszone owoce oblepiające zęby, miód, ciastka, ciasteczka, batoniki, produkty słodzone i kwaśne.

Jak dbać o zęby w domu?

Podstawą domowej higieny jamy ustnej jest mycie zębów. Zęby należy szczotkować dwa razy dziennie, a zalecany czas mycia zębów to 2 minuty. Wykonujemy okrężne, delikatne ruchy, pamiętając również o trudno dostępnych miejscach tuż przy linii dziąseł i z tyłu zębów.  Aby szczotkowanie było bardziej skuteczne, szczoteczkę należy ustawić pod kątem 45 stopni. Do usunięcia płytki nazębnej z przestrzeni międzyzębowych używamy nitki dentystycznej lub irygatora do zębów. Oprócz zębów szczotkujemy także język i podniebienie. Aby uzupełnić higienę jamy ustnej zaleca się także stosowanie płynów do płukania z fluorem.

Stosując się do wszystkich powyższych zasad pamiętajmy także o regularnych wizytach u lekarza dentysty. Profilaktyka domowa powinna być wspomagana profilaktyką profesjonalną w gabinecie stomatologicznym. Systematyczne wizyty kontrolne pozwalają na wczesne wykrywanie zmian chorobowych, a zabiegi higienizacyjne pozwalają zachować zdrowy uśmiech. Jeśli jednak zostanie wykryta choroba zęba – w wielu przypadkach skraca to czas leczenia i pozwala obniżyć jego koszty.

Higiena jamy ustnej u dzieci

U najmłodszych dzieci celem działań profilaktycznych jest jak najdłuższe niedoprowadzenie do zasiedlania bakterii próchnicowych w jamie ustnej dziecka. Wystrzegamy się zatem całowania dziecka w  usta, oblizywania smoczka i używania tych samych sztućców.

Pod koniec 1 roku życia, posiłki płynne zastępujemy pokarmami stałymi, ograniczamy karmienie nocne i unikamy podawania słodkich napojów.

W 2 roku życia powinniśmy zachować 2 godziny przerwy pomiędzy posiłkami, w celu zobojętnienia kwaśnego odczynu śliny. Unikamy pokarmów o konsystencji papki, która przylepia się do powierzchni ząbków.

Zabiegi higieniczne zależy przeprowadzać u dzieci od momentu pojawienia się pierwszego ząbka. Stosujemy szczoteczki z zaokrągloną główką i miękkim włosiem, pasty do zębów zawierające fluor w ilości ziarenka ryżu.

Około 6 roku życia u dziecka pojawiają się pierwsze zęby trzonowe stałe, dlatego trzeba zwracać szczególną uwagę na ich prawidłowe oczyszczanie.

Kobiety, które spodziewają się dziecka szczególnie powinny zadbać o higienę jamy ustnej. Należy wyleczyć wszystkie ubytki i pozbyć się jakichkolwiek stanów zapalnych dziąseł i przyzębia. Konieczne jest obniżenie poziomu bakterii próchnicowych w ślinie matki, które mogą zarówno wpływać negatywnie na przebieg ciąży jak również po narodzinach, stanowić zagrożenie dla zdrowia jamy ustnej dziecka.